Dr. Esther van den Berg

Neuropsychologisch onderzoek op de multiculturele geheugenpolikliniek

Dr. Esther van den Berg is Klinisch Neuropsycholoog en werkzaam binnen het Alzheimercentrum Erasmus MC in Rotterdam. Hier verricht zij de complexe differentiaaldiagnostiek bij patiënten met een verdenking op dementie, zoals frontotemporale dementie en dementiediagnostiek bij mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. Naast patiëntenzorg verricht zij ook wetenschappelijk onderzoek gericht op sociale cognitie. Esther van den Berg heeft haar sporen binnen het vakgebied van de Klinische Neuropsychologie verdiend. In 2015 werd de prestigieuze Betto Deelman-prijs aan haar toegekend en jarenlang was zij hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Neuropsychologie.

Mensen die de geheugenpolikliniek bezoeken hebben steeds vaker een diverse achtergrond als het gaat om leeftijd, opleidingsniveau en cultuur. Traditionele neuropsychologische testen sluiten hier niet goed op aan. Aan de hand van praktijkvoorbeelden worden de mogelijkheden en uitdagingen van het neuropsychologisch onderzoek op de multiculturele geheugenpolikliniek besproken. Hierbij komen onder andere screeningsinstrumenten, (on)geschikt testmateriaal en het werken met een tolk aan bod.

 
Samrad Ghane & Ardalan Najjarkakhaki

Classificatie van persoonlijkheidsstoornissen bij migranten en etnische minderheden

Samrad Ghane is klinisch psycholoog en medisch antropoloog met een brede interesse in culturele psychiatrie en psychotherapie. Hij is betrokken geweest bij de ontwikkeling en implementatie van cultuursensitieve GGz-programma’s voor vluchtelingen en migranten in Nederland. Daarnaast heeft hij bijgedragen aan de interculturele behandelrichtlijnen voor depressie en psychose, evenals aan de Generieke Module Diversiteit, onderdeel van de GGz Kwaliteitsstandaarden. Zijn onderzoek richt zich met name op het psychotherapie-proces en -uitkomst onder etnische minderheden, culturele competenties, en de klinische relevantie van culturele concepten van distress bij diverse culturele groepen. Samrad is als behandelaar, onderzoeker en opleider verbonden aan Parnassia Groep.

Ardalan Najjarkakhaki is psychotherapeut/gz-psycholoog en werkzaam eigen praktijk in Amsterdam. Speciale aandachtsgebieden zijn diagnostiek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen, psychodynamische therapie, neurodiversiteit en seksuele en genderdiversiteit.

Behandelaren staan tegenwoordig voor de taak persoonlijkheidsstoornissen te classificeren in een cultureel zeer diverse patiëntenpopulatie. In deze lezing wordt ingegaan op het risico van zowel onder- als overdiagnostiek van persoonlijkheidsproblematiek bij patiënten met een migratie-achtergrond / cultureel diverse achtergrond. Er wordt aan de hand van cases besproken hoe migratieprocessen en culturele factoren een klinisch beeld kunnen doen lijken op persoonlijkheidspathologie, of hoe migratieprocessen pre-existente (sub)klinische persoonlijkheidsproblematiek kunnen activeren of verergeren. Ook wordt ingegaan op hoe culturele factoren verward kunnen worden met persoonlijkheidsproblematiek, en hoe culturele factoren onderliggende persoonlijkheidsproblematiek juist kunnen maskeren.

Fariba Rhmaty

Transitie Behandel Model (TBM) deel 1 - Let deze workshop duurt twee parallelsessies lang. Kies je voor deel 1, dan wordt je automatisch in deel 2 geplaatst.

Fariba Rhmaty is dochter van een Khan geboren in de Iraanse provincie Azarbaijan en grootgebracht in Teheran. Wat voor een tweetalige opvoeding heeft gezorgd: Perzisch en Azari (Azerbaijan). Fariba is bestuursvoorzitter en medeoprichter van de GGZ-instelling Coöperatie Expertisecentrum Transculturele Therapie U.A.
Ze is hoofdopleider, supervisor, leertherapeut en leersupervisor bij de Nederlandse Vereniging Voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG) en CTTO (centrum voor transculturele training en onderwijs), en Rino Amsterdam en Utrecht.

Rhmaty is Gespecialiseerd in transculturele psychiatrie en trauma behandeling. Van haar hand verschenen diverse artikelen over het werken met migranten en vluchtelingen en het boek “Traumaverwerking met vluchtelingen “(2011 en 3e druk 2020 van Gorcum Assen). Zij is werkzaam als transcultureel psychotherapeut, relatie –gezinstherapeut en werkt al 32 jaar met gezinnen vanuit verschillende culturele achtergrond en vluchtelingen. Daarnaast houdt zij zich via opleidingen en trainingen intensief bezig met het transculturele vraagstukken en transculturele psychiatrie. Later als transculturele systeemtherapeut ontwikkelde ze haar Transitie Behandel Model als route voor verwerking, stabilisatie en re-integratie van cliënten. Waarin rituelen en antropologische, cybernetische , transgenerationele en narratieve perspectieven een belangrijke onderdeel van zijn. Sinds 2014 wordt haar methodiek als fundament voor de behandeling bij haar eigen GGZ-instellingen “Expertisecentrum Transculturele Therapie (ETT)” gebruikt.

Het Transitie Behandel Model (TBM) is een behandelmethode om cliënten met een migratie en vluchteling achtergrond die in psychische nood verkeren als gevolg van ernstige trauma's en verlieservaringen, te ondersteunen bij de verwerking, stabilisatie en re-integratie.

De aanpak is ontwikkeld door Fariba Rhmaty en zij vertaalt het antropologische concept “rite de passage” naar herkenbare bakens in een transcultureel en systemisch behandeltraject. Waarin rituelen, cybernetische, transgenerationele en narratieve perspectieven een belangrijk onderdeel van zijn.

“Hoe kun je als therapeut de voorwaarden creëren voor een effectieve hulp aan getraumatiseerde cliënten en vluchtelingen? Welke theorieën, concepten en werkmethodieken zijn daarbij van belang?”

Tijdens deze workshop bespreken we eerst de theoretische achtergronden van enkele belangrijke werkmethoden. We richten ons daarbij vooral op het Transitie Behandel Model, het transculturele systemisch Interview en het gebruik van genogrammen voor het analyseren van familiesystemen plus levenslijnen om de onverwerkte trauma’s en onafgemaakte faseovergangen in kaart te brengen en overzichtelijk maken. We reflecteren vervolgens op het belang van het benoemen van sociale en culturele krachtbronnen van de migranten en vluchtelingen, de 'beschermjassen'.
Centrale stelling voor deze workshop is de rol van de therapeut zelf. Hoe creëer jij als therapeut samen met je cliënt een transitionele ruimte? De ruimte waar voldoende onderling vertrouwen en veiligheid is. Dat is de voorwaarde om de persoonlijke - traumatische - levenservaringen, die elke cliënt voor zichzelf duidt en beleeft vanuit de eigen culturele achtergrond, te verbinden met het (transculturele en systeem) therapeutische instrumentarium.
De werkmethoden, de theoretische achtergronden en het belang van de vaardigheden van de therapeut zelf, worden tijdens de workshop geïllustreerd met behulp van praktijkcases. We zullen daarvoor terugvallen op de cases in het boek Traumaverwerking met vluchtelingen (Fariba Rhmaty 2020 (derde druk)). Hierin worden acht aangrijpende en tegelijkertijd hoopgevende verhalen uit de praktijk gepresenteerd, die op indringende wijze illustreren hoe de verloren gewaande eigen kracht van vluchtelingen weer naar boven komt met behulp van de gepresenteerde behandelmethode. Het boek is voor geïnteresseerden beschikbaar om hun kennis van de materie te verdiepen.

Dr. Indra Boedjarath

Het (on)gemak in de spreekkamer: over aansluiting bij een ‘cultureel andere’

Dr. Indra Boedjarath heeft zich als gz-psycholoog/psychotherapeut toegelegd op de interculturele hulpverlening. Indra is werkzaam als vrijgevestigde en bij Familysupporters en ze was directeur van Mikado, het landelijk kenniscentrum interculturele zorg. Regelmatig verzorgt  publicaties, lezingen, trainingen en colleges over interculturele hulpverlening. Ze is gepromoveerd op het onderwerp suïcide en cultuur.

De ontmoeting in de spreekkamer met iemand die qua cultuur, taal, religie, kleur, ed verder van de therapeut afstaat brengt uitdagingen met zich mee. Met die uitdagingen en ook het ongemak wordt verschillend omgegaan variërend van ‘ik zie geen verschil’ tot ‘ik kan daar niet mee werken’. In de workshop wordt het ongemak in de ontmoeting centraal gesteld aan de hand van alledaagse ervaringen en wordt ingegaan op hoe er in de praktijk mee om te gaan.

Mariken van Onna

(Gedeeld) trauma in (migratie)gezinnen; een inclusieve, sensitieve en systemische aanpak

Mariken van Onna is klinisch psycholoog-psychotherapeut bij Karakter, academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie.
Ze is EMDR-practitioner, psychotraumatoloog, schematherapeut, opleider in de PT& K(N)P –opleiding, supervisor VGCT en supervisor van het MARS-onderzoek.

Diagnostiek en behandeling van (complex) trauma en haar gevolgen op onder andere ontwikkeling, gezondheid, veerkracht en ouderschap in (migratie)gezinnen vraagt om een intensieve, een integrale en een specialistische aanpak op zowel individueel als systeemniveau. Essentieel hierbij is dat niet alleen de kinderen (0-18 jaar) worden behandeld maar ook hun ouders/verzorgers op trauma’s die van invloed zijn op opvoeding en ouderschap. Dit leidt tot ouders/verzorgers die emotioneel beschikbaar kunnen zijn voor de kind(eren) (tijdens de traumabehandeling) en tot herstel in interactiepatronen en gezinsrelaties.
Het creëren van de juiste context voor behandeling – samen met de gezinsleden en evt. betrokken ketenpartners- vanuit (herstel in) vertrouwen en vanuit de visie dat reacties van gezinsleden vaak normale reacties op abnormale gebeurtenissen zijn, is hierbij belangrijk.

Fariba Rhmaty

Transitie Behandel Model (TBM) deel 2 - Let deze workshop duurt twee parallelsessies lang. Kies je voor deel 1, dan wordt je automatisch in deel 2 geplaatst.

Voor meer informatie scroll terug naar de workshop van Fariba Rhmaty in ronde 1.